W czasach wysokiej inflacji coraz więcej osób szuka alternatywy dla trzymania swoich środków finansowych w złotówkach. Dobrym pomysłem może być tu inwestowanie w dobra, których ilości na świecie nie da się szybko zwiększyć. Poza nieruchomościami i Bitcoinem warunek ten spełniają metale szlachetne takie jak złoto i srebro. Jeśli rozważasz taką inwestycję, ale nie wiesz jak inwestować w złoto i srebro, to ten artykuł jest dla Ciebie.

Dlaczego warto inwestować w metale szlachetne?

Najprostszą odpowiedzią na pytanie o przyczynę inwestowania w złoto jest ochrona środków przed wpływem inflacji. Złota jest na świecie po prostu mało. W całej historii ludzkości wydobyto ok. 190 tys. ton złota, a obecnie każdego roku wydobywa się jedynie kolejne 3 tony. Całe złoto świata umieszczone w jednym miejscu w postaci sześcianu miałoby bok o długości zaledwie 21 metrów!

Gdybyś ponad 100 lat temu posiadał 20 uncji złota (410 $), to byłbyś w stanie wymienić je na nowiutkiego Forda T. Dziś natomiast te same 20 uncji ma wartość ok. 170 tys. zł. Przekłada się to na możliwość zakupu podobnej klasy nowego samochodu. Jeśli natomiast te same pieniądze trzymałbyś w dolarze, straciłbyś prawie 99% ich realnej wartości. Złoto jest zatem w stanie przechować wartość nabywczą pieniądza w długim okresie.

Inną korzyścią inwestowania w złoto jest fakt, że po jego sprzedaży nie zapłacisz żadnego podatku od zysków kapitałowych. Wystarczy, że od momentu kupna do sprzedaży minie przynajmniej 6 miesięcy. Kupno złota jest również zwolnione z podatku VAT.

Wartość złota z reguły rośnie w czasach niepewnych, spada zaś, gdy na świecie panuje względny spokój. W tym miesiącu wartość złota zbliżyła się do swojego ATH (All time high – najwyższa historyczna wartość) z sierpnia 2020 roku, jednak podobną cenę notowało już w roku 2011. Od tamtego czasu inflacja zjadła już dużą część wartości tradycyjnych walut, co pozwala sądzić, że złoto ma jeszcze naprawdę dużo miejsca na wzrosty.

Złoto fizyczne czy papierowe?

Skoro już wiesz, dlaczego warto rozważyć zakup złota, wyjaśnijmy sobie, jaka jest najlepsza forma jego zakupu.

Złoto papierowe

Aby uzyskać ekspozycję na cenę złota, możesz skorzystać z wielu różnych narzędzi finansowych. Pozwolą one zarobić na wzroście ceny złota bez posiadania fizycznego kruszcu. Przykładami złota papierowego mogą być ETF-y kupujące złoto, akcje spółek wydobywających złoto lub kontrakty terminowe.

Problem polega na tym, że posiadając złoto papierowe, nie masz zwykle zagwarantowanej możliwości wymiany tego „złota” na złoto fizyczne. Stosując pewien skrót myślowy, można powiedzieć, że złota papierowego jest nawet kilkanaście razy więcej, niż tego fizycznego.

W przypadku, gdyby posiadacze różnego rodzaju ETF-ów i certyfikatów chcieli je wymienić na złoto fizyczne, okazałoby się to po prostu niemożliwe. Wiele osób twierdzi, że może się zdarzyć sytuacja, w której ceny realnego złota fizycznego znacznie odbiegną od notowań na giełdach.

Jeśli Twoim celem jest długoterminowa inwestycja w złoto, a nie jedynie spekulacja jego ceną, powinieneś skupić się wyłącznie na zakupie złota fizycznego.

Złoto fizyczne

Złoto fizyczne możesz kupić pod wieloma postaciami. Niektóre z nich dobrze nadają się do celów inwestycyjnych, a na inne trzeba uważać.

Biżuteria i złoto ozdobne

Wszelkiego rodzaju naszyjniki, złote pierścionki czy numizmaty zawierają w sobie oczywiście określoną ilość czystego złota. Cena tego typu przedmiotów zawiera w sobie jednak również ich walory estetyczne, które zazwyczaj nie są istotne pod względem inwestycyjnym. Jeśli będziesz posiadaczem pięknego złotego naszyjnika i będziesz chciał go szybko spieniężyć, możesz mieć problem z uzyskaniem korzystnej kwoty. Wszelkie skupy złota i lombardy będą w stanie zapłacić Ci jedynie kwotę samego kruszcu, po cenie „złomu złota”. Trudno będzie znaleźć kogoś, kto dopłaci Ci za dodatkowe walory estetyczne posiadanego przedmiotu.

Jeśli nie jesteś specjalistą w dziedzinie biżuterii i złota ozdobnego, to lepiej skup się na typowo inwestycyjnych postaciach złota, czyli na sztabkach oraz monetach. Są one nazywane złotem inwestycyjnym, posiadają najczęściej bardzo wysoką próbę (zawartość czystego złota), a ich cena niewiele się różni od ceny samego kruszcu. Pozwala to nie przepłacać niepotrzebnie przy ich nabywaniu.

Złote monety

Złote monety bulionowe są najpopularniejszą formą złota inwestycyjnego. Kupując taką monetę, masz największą pewność, że w razie chęci sprzedaży łatwo Ci będzie znaleźć na nią kupca. Bez problemu znajdziesz też ich pełną specyfikację, co pozwala na dokładne sprawdzenie ich autentyczności. W szerokim obiegu istnieje 6 najpopularniejszych takich monet. Są to:

• Krugerrand (RPA)
• American Eagle (USA)
• American Buffalo (USA)
• Liść Klonowy (Kanada)
• Australijski Kangur (Australia)
• Filharmonik Wiedeński (Austria)

Każda z powyższych monet może występować w różnych wersjach. Różnić się mogą wzorem na samej monecie (w zależności od roku wybicia) oraz masą kruszcu, najczęściej wyrażoną w uncjach. Najpopularniejsze są monety 1-uncjowe (uncja = 31,1 g).

Złote sztabki

Drugą najczęściej występującą formą złota inwestycyjnego są sztabki. Występują one w różnych rozmiarach – od 1 grama aż do 1 kilograma. Większość sztabek sprzedawana jest w opakowaniach zawierających certyfikat ich autentyczności (tzw. Certipack). Z jednej strony przy kupnie od sprawdzonego dealera daje Ci to dodatkowe potwierdzenie. Z drugiej strony otwarcie takiej sztabki wiązałoby się z uszkodzeniem opakowania i utratą wiarygodności załączonego certyfikatu.

Gdzie kupować złoto inwestycyjne?

Wiemy już, że najlepszą formą inwestowania w złoto fizyczne są monety i sztabki. Teraz zatem sprawdźmy gdzie i u kogo zakupić ten cenny metal.

Sprawdzeni dealerzy złota

Jeśli nie masz doświadczenia w inwestowaniu w metale szlachetne, to najlepszym rozwiązaniem będzie zakup u jednego ze sprawdzonych dealerów. Na polskim rynku jest wiele firm, które świadczą takie usługi. Pierwszym z brzegu przykładem niech będzie np. Mennica Skarbowa, Mennica Kapitałowa lub Goldenmark. W Internecie możesz znaleźć wiele opinii o tych firmach, więc wybór konkretnej z nich zostawiam już Tobie. Zasadniczo warto, aby dealer miał wiele dobrych opinii i działał na rynku dłuższy czas. Masz wtedy dużą pewność, że nie będzie mu się opłacała żadna forma oszustwa.

Ceny monet i sztabek mogą się nieznacznie różnić między sobą w zależności od wybranej firmy. Warto przy tej okazji nadmienić, że cena zwykle jest odrobinę wyższa, gdy chcesz dostać towar od ręki lub w ciągu 24h. Powszechną praktyką jest wpłacanie zaliczki lub nawet całej kwoty i oczekiwanie na dostawę nawet do kilku tygodni, co może czasem budzić pewną obawę. Zawsze bezpieczniej mieć przecież w ręku złotą monetę niż papierowe potwierdzenie zamówienia. Jeśli jednak nie potrzebujesz złota „na już” ani nie spodziewasz się w najbliższym czasie żadnych kataklizmów lub plajty dealera, to raczej nie ma powodów do obaw. W takim wypadku możesz skorzystać z tańszej opcji, licząc się z dłuższym czasem oczekiwania.

Giełdy i ogłoszenia prywatne

Innym sposobem zakupu metali szlachetnych może być wyszukiwanie ogłoszeń z rynku wtórnego i dokonywanie transakcji z osobami prywatnymi. Ogłoszenia takie możesz znaleźć na przykład na giełdzie Independent Metals, ale także na popularnych portalach typu OLX. Plusem takiej decyzji jest możliwość wynegocjowania lepszej ceny bez dodatkowej marży dealera. Podejmując się tego zadania, warto jednak mieć nieco większe pojęcie o branży. Podstawą jest umiejętność sprawdzenia autentyczności monety lub sztabki, którą zamierzasz kupić. Warto też być może umawiać się na takie spotkanie w miejscu publicznym, które jest objęte monitoringiem, aby odstraszyć ewentualnych oszustów.

Jak sprawdzić autentyczność złota

W przypadku transakcji prywatnych niezbędne jest sprawdzenie autentyczności kupowanego przedmiotu. Podrabianie złotych monet należy do rzadkości, ale warto znać zasady fizyki, dzięki którym można taką monetę zidentyfikować.

Podstawowym narzędziem służącym do sprawdzania autentyczności monet jest linijka Fisha, dzięki której z dużą dokładnością jesteś w stanie sprawdzić masę monety oraz wszystkie jej rozmiary. Problemem w przypadku tej metody jest jednak wolfram, którego gęstość jest bardzo zbliżona do złota.

Z pomocą przychodzi nam zatem dodatkowa metoda sprawdzania autentyczności monety. Bazuje ona na tym, że monety z metali szlachetnych po uderzeniu wydają bardzo charakterystyczny dla nich dźwięk. Istnieje specjalna aplikacja, dzięki której możesz sprawdzić, czy dźwięk wydawany przez Twoją monetę jest właściwy.

Sprawdzanie sztabek stanowi już nieco większy problem, szczególnie tych zapakowanych w Certipack. Metodami pozwalającymi na ich weryfikację są zbadanie przewodności metalu, a także ostatecznie użycie ultrasonografu. Jest to jednak urządzenie drogie i trudno dostępne. Firmy zajmujące się handlem metalami szlachetnymi mają zazwyczaj odpowiednie narzędzia do sprawdzania ich autentyczności. W razie wątpliwości możesz zatem udać się do takiej firmy z prośbą o sprawdzenie autentyczności sztabki.

W przypadku kupowania sztabek na rynku wtórnym niekoniecznie ufałbym dołączanym do nich certyfikatom. Certyfikat taki jest dużo łatwiej podrobić niż samą sztabkę. Nawet jeśli jednak certyfikat jest prawdziwy, to nigdy nie masz pewności, czy sztabka znajdująca się w opakowaniu jest dokładnie tą, której certyfikat dotyczył.

Metale szlachetne – jakie ilości kupować?

Zasadniczo ilość kupowanego złota zależy od Twojej sytuacji życiowej i strategii inwestycyjnej. Ja uważam, że sensownie jest trzymać ok. 15-20% swoich środków w metalach szlachetnych, ale każdy może tu mieć swoje zdanie.

Bardziej obiektywnie mogę natomiast doradzić w kwestii wielkości kupowanych nominałów. Ogólnie wybór nominałów jest sztuką balansowania pomiędzy możliwością szybkiego upłynnienia kruszcu a ceną za jeden gram. Im większe nominały, tym niższy koszt w przeliczeniu na gram. Z drugiej strony posiadając sztabkę złota o wysokim nominale, bardzo trudno będzie znaleźć na nią kupca. Rozsądnym kompromisem są sztabki oraz monety 1-uncjowe, których koszt oscyluje obecnie w granicach 9.000 zł. Są to również nominały najbardziej popularne, na które zwykle dość łatwo znaleźć kupca. W dalszej kolejności popularne są nominały 1/2 oraz 1/4 uncji, a także sztabki o masie 1 gram.

Zaletą niskich nominałów jest właśnie ich podzielność. W kryzysowej sytuacji trudno sobie wyobrazić płacenie za jakąś usługę uncjową złotą monetą. Bardziej użyteczne w tej kwestii mogą być srebrne monety uncjowe lub 1-gramowe sztabki, które można kupić również nieco taniej w większych pakietach.

Gdzie przechowywać złoto fizyczne?

Zaraz po zakupie fizycznego złota będziesz musiał odpowiedzieć sobie na pytanie, co z nim właściwie zrobić. Z założenia złoto fizyczne kupuje się po to, aby mieć je pod ręką w sytuacji awaryjnej. Niekoniecznie widzę więc sens trzymania go gdzieś w Szwajcarii lub w skrytkach polskich banków. W razie wojny lub innej światowej zawieruchy mógłbyś mieć problem z jego fizycznym odzyskaniem.

Metale szlachetne możesz więc trzymać w jakimś nieoczywistym miejscu będącym w Twoim fizycznym zasięgu. Może być to nawet dom lub przydomowy ogródek. Istotne jest jednak, aby dobrze zapamiętać jego lokalizację i podzielić się tą informacją z zaufaną osobą. Nie chciałbyś chyba aby złoto odnalazł dopiero podczas remontu nowy właściciel Twego mieszkania po Twojej śmierci? 😉

Anonimowe kupowanie złota

Przy okazji zakupu metali szlachetnych często pojawia się kwestia anonimowości. Wyjaśnijmy zatem podstawowe sprawy z tym związane.

Dlaczego kupować złoto anonimowo?

Metale szlachetne kupuje się zazwyczaj długoterminowo, nawet z myślą o przekazaniu ich swoim dzieciom w spadku. Należy mieć zatem na względzie, że nigdy nie wiadomo jakie przemiany społeczne lub polityczne wydarzą się w przyszłości. O ile obecnie nie ma żadnego problemu z posiadaniem fizycznego złota, to nie wiadomo, czy w przyszłości to się nie zmieni. Historia zna już takie przypadki.

W 1933 roku prezydent USA Franklin Roosvelt podpisał rozporządzenie, które nakazywało obywatelom sprzedaż całego posiadanego złota do Rezerwy Federalnej po kursie 20,67 USD za uncję. Za złamanie tego rozporządzenia groziła kara nawet do 10 lat więzienia.

W 1950 roku w Polsce wprowadzono ustawę o zakazie posiadania walut obcych oraz złota i platyny. Każdy obywatel posiadający złoto musiał je odsprzedać państwu po cenach urzędowych. Każdemu, kto tego nie zrobił, groziła kara wieloletniego więzienia, a za nielegalny obrót złotymi monetami nawet kara śmierci!

W obu powyższych przypadkach niektórzy obywatele posłusznie pozbywali się złota, inni zaś „gubili” je i w magiczny sposób odnajdywali, gdy tylko problematyczne prawo przestawało obowiązywać. Takie sytuacje jednoznacznie pokazują, że lepiej jest, aby aparat państwowy nie posiadał żadnych informacji o tym, czy jesteś posiadaczem jakichkolwiek metali szlachetnych.

Jak inwestować w złoto anonimowo?

W świetle polskiego prawa każdy dealer złota musi prowadzić rejestr wszystkich transakcji wraz z pełnymi danymi osobowymi kontrahentów. Cały kruczek w tym, że przy transakcjach poniżej 10.000 Euro sprzedawca nie ma prawa legitymować klienta! Może on zatem bez konsekwencji podać całkowicie fikcyjne dane. Co więcej, dealerzy złota są tego świadomi. Czasem nawet sami to proponują oraz zachęcają klienta do składania na fakturze „bardzo nieczytelnego” podpisu. Do kwoty 10.000 Euro możesz zatem kupować w Polsce złoto całkowicie anonimowo, oczywiście płacąc gotówką.

Spotkałem się z opinią mówiącą, że w przypadku złota zakupionego anonimowo, może pojawić się problem z jego sprzedażą. W praktyce jednak problem ten raczej nie występuje. Można przecież sprzedać takie złoto osobie prywatnej. Poza tym dealerzy sprawdzają autentyczność złota na miejscu i nie potrzebują imiennego dowodu zakupu, aby odkupić je od klienta.

Srebro vs. złoto

Drugim metalem szlachetnym pod względem popularności w inwestycjach jest niewątpliwie srebro.

Czy srebro jest niedoszacowane?

O ile złoto ma swoje zastosowanie głównie w inwestycjach, zdobnictwie i medycynie, to srebro odgrywa bardzo ważną rolę również w wielu innych gałęziach przemysłu. Wykorzystuje się je przy produkcji biżuterii, luster, naczyń, sztućców, instrumentów muzycznych, a także w fotografii, elektryce i elektronice.

Ze względu na szerokie zastosowanie srebra wiele osób uważa, że może być ono obecnie mocno niedoszacowane. Istnieje szansa, że szybki rozwój produkcji samochodów elektrycznych oraz elektrowni fotowoltaicznych może mocno wywindować jego cenę w przyszłości.

Minusem inwestowania dużych pieniędzy w fizyczne srebro jest jego niska gęstość i cena (w porównaniu do złota). Gdybyś chciał przechować wartość określonej ilości pieniędzy w srebrze, to jego objętość byłaby ponad 140 razy większa, niż ta sama wartość przechowywana w złocie. Z tego powodu nieco trudniej jest je przechowywać, transportować i ukrywać. Srebrne monety lepiej z kolei nadają się do płatności niewielkich kwot.

Jak kupić srebro bez VAT?

Jak już wspominałem, zakup złota inwestycyjnego jest zwolniony z podatku VAT. Inaczej niestety ma się sprawa w przypadku srebra. Jest ono bowiem objęte podatkiem VAT w wysokości 23%. Z tego powodu kupno srebra jest opłacalne jedynie wtedy, gdy liczysz na znaczny wzrost jego wartości. Najlepszym sposobem, aby zakupić srebro bez podatku VAT, jest wycieczka do Estonii. Stawka VAT na srebro w tym kraju wynosi bowiem 0%. Pośrednim rozwiązaniem jest udanie się na zakupy do Niemiec, gdzie zapłacisz 7% podatku VAT.

Gdzie sprzedać złoto?

Zanim podejmiesz decyzję o sprzedaży złota, zastanów się po co chcesz to zrobić. Pamiętaj, że inwestycja w złoto z reguły jest inwestycją długoterminową. Złoto fizyczne z zasady zwiększa swoją wartość w niespokojnych i kryzysowych czasach. Często celem posiadania złota jest możliwość skorzystania z niego w momencie, w którym nie można już skorzystać z żadnego innego sposobu płatności. Gdy już nadejdą takie czasy, zawsze lepiej jest mieć złoto, niż go nie mieć. Popularnym założeniem jest brak zamiaru sprzedaży aż do swojej śmierci i ewentualne przekazanie go w spadku swoim bliskim.

Rozumiem jednak, że nie każdy musi podzielać tę strategię. Można na przykład traktować złoto jako lokatę kapitału w celu spieniężenia go po uzbieraniu odpowiedniej kwoty, np. na zakup nieruchomości. W takiej sytuacji warto wiedzieć, gdzie można sprzedać posiadane złoto.

Najprostszą odpowiedzią na to pytanie jest: „tam, gdzie je kupiłeś”. Istnieje tu zatem znów pewna dowolność. Niektórzy z dealerów publikują nawet ceny skupu konkretnych monet i sztabek. Są oni zazwyczaj w stanie sprawdzić autentyczność monety lub sztabki przy pomocy odpowiednich urządzeń. Nie potrzebujesz zatem dowodu zakupu w celu sprzedaży złota. Nie będzie też stanowić problemu fakt, że kupiłeś złoto anonimowo lub na fikcyjne dane.

Nieco wyższą cenę możesz na pewno uzyskać, sprzedając złoto prywatnie i pomijając marżę dealera. Obowiązują tu podobne zasady jak przy prywatnych transakcjach kupna. Warto mieć ze sobą odpowiednie narzędzia do udowodnienia autentyczności metalu oraz zadbać o bezpieczne miejsce dokonania transakcji.

Podsumowanie

Inwestycja w metale szlachetne jest jedną z metod na zachowanie siły nabywczej pieniądza. Nie należy raczej jej traktować jako szansa na zarobek, ale raczej solidne zabezpieczenie przed inflacją w ujęciu długoterminowym.

Podejmując decyzję o zakupie metali szlachetnych, pamiętaj, że wartość zakupionych metali waha się w czasie i nikt nie zagwarantuje Ci, że za rok będą one warte więcej, niż teraz. Większą pewność możesz mieć, licząc na to w kontekście np. 10 lat. Z tego powodu warto zakup metali szlachetnych rozłożyć nieco w czasie, aby uśrednić ich cenę. Nie polecam również inwestowania w złoto więcej niż 20% swojego majątku. Istnieją inne dobre lokaty kapitału, jak np. kryptowaluty lub nieruchomości i warto tu postarać się o mądrą ich dywersyfikację.

Zapraszam również do zapisu na mój newsletter.