Posiadanie własnej firmy brzmi świetnie, lecz przed jej założeniem trzeba zatroszczyć się o sprawy formalne. Co jednak zrobić, gdy pragniesz tylko przetestować swój pomysł i nie chcesz rozpoczynać jego realizacji od wizyt w urzędach? Jednym ze sposobów proponowanym przez prawo jest tzw. działalność nierejestrowana. Czym ona jest? Jakie koszty się z nią wiążą? Czy można łączyć ją z pracą na etacie? Na te pytania znajdziesz odpowiedź w tym artykule.

Artykuł został przygotowany we współpracy z Konradem Pietruszko.

Działalność nierejestrowana – co to jest?

Zacznijmy od garści informacji czym jest działalność nierejestrowana. Zapis ustawy Prawo Przedsiębiorców z 26 stycznia 2018 r. mówi, że:

“Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę”

Oznacza to, że masz możliwość zgodnie z prawem prowadzić działalność bez konieczności jej rejestracji pod pewnymi warunkami.

Działalność nierejestrowana – warunki

Jeżeli chcesz rozpocząć przygodę z biznesem dzięki nierejestrowanej działalności gospodarczej musisz spełniać odpowiednie kryteria. Ustawodawca podaje ich 7:

• Przychody z działalności nierejestrowanej nie przekraczają 50% minimalnego wynagrodzenia (w 2021 roku: 1400 zł);
• W ciągu 5 lat nie prowadziłeś działalności gospodarczej (JDG). Jeżeli zawiesiłeś swoja działalność jest to również wliczane w te 60 miesięcy;
• Nie wykonujesz działalności w ramach spółki cywilnej;
• Nie będzie to działalność wymagająca koncesji, licencji i zezwoleń;
• Nie byłeś wpisany do CEIDG w okresie między 30 kwietnia 2017, a 29 kwietnia 2018 roku;
• Możesz prowadzić nierejestrowaną działalność gospodarczą jeżeli twój wpis do CEIDG został wykreślony przed 30 kwietnia 2017 roku, nawet jeżeli wykonywałeś działalność pomiędzy 30 kwietnia 2013, a 29 kwietnia 2018 roku;
• Jesteś osobą fizyczną;

Działalność nierejestrowana – korzyści

Jeżeli przejrzałeś już wszystkie powyższe punkty i wiesz, że nic nie stoi Ci na przeszkodzie, to czas najwyższy, aby poznać też swoje przewagi:

• Zaczynasz od razu – nie musisz nic rejestrować, zgłaszać, pytać o zgodę
• Nie musisz płacić ZUS-u, ani innych składek
• Nie musisz płacić comiesięcznych (kwartalnych) zaliczek na podatek. Nie oznacza to jednak, że jesteś zwolniony z płacenia podatków!
• Nie musisz prowadzić skomplikowanej księgowości, a jedynie uproszczoną ewidencję sprzedaży
• Zyskujesz tani sposób na przetestowanie czy twój pomysł może się rozwinąć w dochodowy biznes

Działalność nierejestrowana – koszty

Działalność nierejestrowana jest dobrym sposobem na sprawdzenie swoich pomysłów i zaangażowania podczas tworzenia dochodowego biznesu. Nie ma co jednak naiwnie myśleć, że nie ma tu żadnych kosztów. Główny z nich został już wcześniej wspomniany. Chodzi o płacenie podatku za cały przychód. Działalność nierejestrowana zobowiązana jest do zapłaty podatku w wysokości 17% przy rozliczeniu PIT.

Pomimo, że możesz prowadzić samemu uproszczoną ewidencję sprzedaży, może okazać się potrzebna pomoc księgowości. Według ustawy Prawo Przedsiębiorców prowadząc działalność nierejestrowaną nie posiadasz statusu przedsiębiorcy i musisz prowadzić jedynie uproszczoną ewidencję sprzedaży. Jeśli nie masz w tym doświadczenia, możesz poszukać biura księgowego, które za drobną opłatą dopilnuje tego za Ciebie.

Oprócz podatków i kosztów księgowości mogą oczywiście pojawić się koszty typowe dla Twojej działalności. Koszty te możesz odliczyć od dochodu i dzięki temu zapłacić niższy podatek. Pamiętaj tylko, aby zbierać wszelkie dokumenty potwierdzające wydatki i przekazywać je do biura księgowego.

Działalność nierejestrowana – pułapki

Limit przychodów

Prowadząc działalność nierejestrowaną masz od początku narzucony limit przychodów. Pamiętasz o nim? Nie możesz przekroczyć połowy minimalnej krajowej, czyli na dzień dzisiejszy 1400 zł. Jeżeli danego dnia miesiąca przekroczysz ten próg, masz 7 dni na rejestrację przedsiębiorstwa.

Musisz szczególnie zwracać na to uwagę i mądrze rozkładać swoje zlecenia w czasie. Co to znaczy mądrze? Przede wszystkim poprzez planowanie swoich przychodów. Jeżeli masz stałych klientów, możesz w zależności od potrzeb rozbijać płatności na dwie tury, opóźniać realizację płatności lub przeciwnie – żądać zapłaty z góry.

Urlop macierzyński

Druga sytuacja szczególnie dotyka rodziców przebywających na urlopie macierzyńskim lub tzw. ojcowskim. Przebywając na takim urlopie masz prawo dodatkowo zarabiać poprzez działalność nierejestrowaną. Musisz jednak wykazać, że praca była wykonywana w momencie kiedy nie zajmowałeś się dzieckiem.

Działalność konkurencyjna

Jeśli pracujesz na etacie i jednocześnie chcesz podjąć działalność nierejestrowaną, musisz uważać, żeby nie podejmować tzw. działalności konkurencyjnej. Nie przejmuj się tym jeśli działasz zupełnie w innej branży niż Twój pracodawca. W przeciwnym razie pamiętaj, że nawet jeśli w umowie o pracę wpisanego zakazu konkurencji, to mogą Cię za to spotkać negatywne konsekwencje.

Zachowanie konkurencyjne to takie zachowanie, w którym nie dbasz o dobro zakładu pracy. Może nim być np. prowadzenie działalności o podobnym zakresie, co Twój pracodawca bądź też adresowanie usług do podobnego kręgu odbiorców. Podejmując działalność konkurencyjną dajesz pracodawcy podstawę do rozwiązania z Tobą umowy bez okresu wypowiedzenia z winy pracownika.

ZUS

Kolejną pułapką jest ZUS. Co prawda pisałem, że nie musisz odprowadzać żadnych składek do ZUS-u, jednak chodzi o drugą stronę. Według interpretacji ZUS działanie w ramach nierejestrowanej działalności gospodarczej jest równoznaczne z umową zlecenie. Tymczasem zawarcie umowy zlecenia rodzi obowiązek zgłoszenia jej do ubezpieczeń jako zleceniobiorcy.

Oznacza to, że jeżeli jesteś korepetytorem i masz grono swoich uczniów, każdy z nich zobowiązany jest do odprowadzenia za Ciebie składki na ZUS 😉

Działalność nierejestrowana vs JDG

Na koniec małe zestawienie Jednoosobowej Działalności Gospodarczej (JDG) oraz działalności nierejestrowanej. Którą formę lepiej wybrać, gdy chcemy przetestować nowy pomysł nie wiedząc, czy się on przyjmie? Najlepiej będzie, gdy sam porównasz i zdecydujesz…

	Jednoosobowa Działalność Gospodarcza	Nierejestrowana Działalność Gospodarcza
Opłata początkowa (zarejestrowanie)	bezpłatnie	nie wymaga rejestracji
ZUS	~650 zł/miesiąc (preferencyjny ZUS)	0 zł/miesiąc (z twojej strony)
Opodatkowanie	17% i 32% (w oparciu o skalę podatkową)	17%
Zapłata podatku do US	co miesiąc/co kwartał	rozliczenie raz w roku przy składaniu deklaracji podatkowej (PIT)
Limit przychodów	nie ma limitu	maksymalny przychód to 50% minimalnej krajowej
Księgowość	księgowość uproszczona	uproszczona ewidencja sprzedaży

Podsumowanie

Działalność nierejestrowana jest z pewnością dobrym rozwiązaniem w przypadku, gdy masz wątpliwości czy twój pomysł się sprawdzi. Niskie koszty, prosta ewidencja przychodów oraz brak konieczności opłacaniu ZUS-u to niewątpliwe korzyści takiej formy. Podczas prowadzenia nierejestrowanej działalności gospodarczej przygotowujesz się do wejścia w poważniejszy świat biznesu mogąc jednocześnie cały czas pracować na etacie.

Uczysz się wyceniania swojej pracy, pozyskiwania klientów, dbania o organizację czasu pracy oraz przygotowywania dokumentacji. Minusem jest natomiast niski limit przychodów, który poważnie ogranicza możliwość rozwinięcia skrzydeł. Z czasem będziesz pewnie musiał i tak założyć JDG lub polecaną przeze mnie spółkę z o.o.

Jeśli tylko zatem masz pomysł na mały biznes, to nie ma powodu aby sprawy formalne Cię blokowały. Nie bój się i ruszaj śmiało korzystając z instytucji działalności nierejestrowanej 🙂

Jeśli uważasz ten artykuł za wartościowy i chciałbyś mnie wesprzeć, możesz postawić mi kawę 😉

Postaw mi kawę!